بررسی تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم بزرک مناطق مختلف جغرافیایی از نظر صفات مرفو فنولوژیک، عملکرد دانه و اجزا آن

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم بزرک در مناطق جغرافیایی مختلف از نظر صفات مرفوفنولوژیک، عملکرد دانه و اجزای آن، در بزرک (linum usitatissimum l.)، 129 ژنوتیپ به همراه 4 شاهد بومی در قالب یک طرح آزمایشی آگمنت مورد ارزیابی قرار گرفتند. بطور کلی در صفات مورد بررسی تنوع قابل توجهی مشاهده شد نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر تعداد روز تا 50 درصد سبز شدن، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صددانه، در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند و همچنین صفات قطر کپسول و عملکرد بیولوژیک تنوع معنی داری بین ژنوتیپ ها در سطح احتمال یک درصد مشاهده شد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین صفات فنولوژی تعداد روز تا 50 در صد سبز شدن، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی به ترتیب در دامنه 10 تا 21، 54/41 تا 86/55و 94 تا 113 قرار گرفت. صفات عملکرد دانه و اجزای آن در دامنه، 0/074تا 3/891 (عملکرد دانه در بوته)، 1/82تا 9/96(تعداد دانه در کپسول)، 1/99تا 60/99 (تعداد کپسول در بوته)، 0/184 تا 0/624(وزن صددانه)، 0/013تا 0/048 (وزن دانه در کپسول) نیز قرار گرفت. بررسی همبستگی ساده صفات نشان داد که تعداد کپسول در بوته، عملکرد بیولوژیک بیشترین نقش را در عملکرد دانه دارند. تعداد کپسول در بوته به عنوان مهمترین جزء عملکرد در تجزیه رگرسیون نیز شناخته شد. نتایج حاصل از تجزیه علیت، نشان داد که صفات تعداد کپسول در بوته، وزن دانه در کپسول و وزن صددانه دارای بیشترین اثر مثبت بر روی عملکرد می باشند . در تجزیه به عامل ها 4 عامل استخراج شد که عامل اول به عنوان عامل عملکرد شناخته شد و بیشترین بار عاملی مثبت را اجزای عملکرد داشتند. در تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها در 12 گروه متفاوت قرار گرفتند.